Wychowanie do życia w rodzinie

CELE KSZTAŁCENIA

I. Pogłębianie wiedzy związanej z funkcjami rodziny, miłością, przyjaźnią, pełnieniem ról małżeńskich i rodzicielskich, seksualnością człowieka i prokreacją; umiejętność podejmowania odpowiedzialnych decyzji dotyczących wyboru drogi życiowej, małżeństwa i rodziny.

II. Rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów związanych z okresem dojrzewania, dorastania i wyborem drogi życiowej; umiejętność świadomego kreowania własnej osobowości.

III.  Uzyskanie lepszego rozumienia siebie i najbliższego otoczenia; umiejętność poszukiwania i udzielania odpowiedzi na pytania o istotę człowieczeństwa, sens, cele i zadania życiowe.

IV. Przyjęcie pozytywnej postawy wobec życia ludzkiego, osób niepełnosprawnych i chorych; przygotowanie, na podstawie wiedzy i wykształconych umiejętności, do poszanowania godności życia ludzkiego i dojrzałego funkcjonowania w rodzinie.

V. Znajomość podstawowych zasad postępowania w sferze ludzkiej płciowości i płodności; kształtowanie postaw prozdrowotnych, prospołecznych i prorodzinnych.

TREŚCI REALIZOWANEGO PROGRAMU NAUCZANIA

I. Rodzina

Uczeń: 
1) zna i rozumie konstytucyjnie chronione wartości związane z funkcjonowaniem jednostki w społeczeństwie: małżeństwo, rodzina, macierzyństwo, rodzicielstwo;

2) rozumie, jakie znaczenie ma zawarcie małżeństwa i jego trwałość dla rozwoju społeczeństwa;

3) wyjaśnia, na czym polega dojrzałość do małżeństwa (fizyczna, prawna, psychiczna, umysłowa, uczuciowa, społeczna, socjalna), omawia przyczyny niedojrzałości wyboru małżonka (np. chęć ucieczki z domu, nieplanowana ciąża, kwestie materialne);

4) opisuje fundamenty, na których powinno opierać się dobre małżeństwo;

5) przedstawia wizję swojego małżeństwa, opisuje fundamenty, na których powinno się ono opierać;

6) odróżnia separację od rozwodu;

7) rozpoznaje typy struktury rodziny: rodzina wielopokoleniowa, rodzina pełna, rodzina niepełna, rodzina zrekonstruowana;

8) zna i rozumie funkcje rodziny: prokreacyjna, opiekuńcza, wychowawcza, ekonomiczna
i profilaktyczna oraz ich znaczenie na poszczególnych etapach rozwoju człowieka;

9) wskazuje źródło konfliktów i określa ich przyczyny; zna sposoby rozwiązywania konfliktów;

10) omawia prawa i obowiązki małżonków i rodziców, prawa dziecka oraz obowiązki państwa wobec rodziny.

II. Dojrzewanie

Uczeń:

1) rozpoznaje zmiany fizyczne i psychiczne, zróżnicowane, indywidualne tempo rozwoju;

2) rozumie i akceptuje kryteria dojrzałości biologicznej, psychicznej i społecznej;

3) zna podstawy higieny okresu dojrzewania; troszczy się o zdrowie: właściwe odżywianie, odpowiedni strój, sen i aktywność fizyczną;

4) rozumie, czym jest cielesność, płciowość, integracja seksualna;

5) wskazuje różnice w rozwoju psychoseksualnym dziewcząt i chłopców;

6) zna zagrożenia okresu dojrzewania: uzależnienia chemiczne behawioralne, presja seksualna, pornografia, prostytucja nieletnich, ekshibicjonizm, także w internecie.

III. Seksualność człowieka

Uczeń:

1) określa pojęcia związane z seksualnością człowieka: męskość, kobiecość, miłość, małżeństwo, rodzicielstwo;

2) określa główne funkcje płciowości: wyrażanie miłości, budowanie więzi i rodzicielstwo, wzajemna pomoc i uzupełnianie, integralna współpraca płci;

3) wie, na czym polega macierzyństwo i ojcostwo, posiada podstawową wiedzę dotyczącą budowy
i funkcjonowania układu rozrodczego człowieka;

4) przedstawia przyczyny, skutki i profilaktykę przedwczesnej inicjacji seksualnej;

5) zna choroby przenoszone drogą płciową; rozumie ich specyfikę, rozwój i objawy; wie, jakie są drogi przenoszenia zakażenia, zna zasady profilaktyki.

IV. Życie jako fundamentalna wartość

Uczeń:

1) rozumie potrzebę planowania dzietności rodziny;

2) rozumie potrzebę przygotowania kobiety i mężczyzny na poczęcie dziecka i wie, czym jest odpowiedzialne rodzicielstwo;

3) ma szacunek dla ludzkiego życia od poczęcia do naturalnej śmierci.

V. Płodność

Uczeń:

1) rozumie, że płodność jest wspólną sprawą mężczyzny i kobiety;

2) zna metody rozpoznawania płodności;

3) określa problemy niepłodności: rodzaje, przyczyny, skutki; profilaktyka i leczenie;

4) wie, czym jest ciąża i poród oraz przyjęcie dziecka jako nowego członka rodziny;

5) omawia antykoncepcję i wskazuje jej rodzaje i skutki w aspekcie medycznym, psychologicznym
i moralnym.

 VI. Postawy

Uczeń:

1) potrafi komunikować swoje uczucia i budować prawidłowe relacje w rodzinie i grupie społecznej;

2) rozumie, na czym polega odpowiedzialność wszystkich członków za atmosferę panującą
w rodzinie;

3) rozumie zasady komunikacji werbalnej i niewerbalnej i jej znaczenie w relacjach interpersonalnych; bierze udział w życiu społecznym poprzez wolontariat, stowarzyszenia, grupy nieformalne i aktywność indywidualną;

4) rozumie, że osoby z niepełnosprawnością mogą być kolegami i przyjaciółmi; świadomie korzysta ze środków społecznego przekazu;

5) jest odpowiedzialny za własny rozwój i samowychowanie.

PODRĘCZNIK

Magdalena Guziak-Nowak, Teresa Król „Wędrując ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klasy 1/2/3  liceum ogólnokształcącego, technikum, szkoły branżowej I stopnia”.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE

Filmy edukacyjne, prezentacje multimedialne, karty pracy, „Wędrując ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie, Ćwiczenia dla uczniów klasy 1/2/3 liceum ogólnokształcącego, technikum, szkoły branżowej I stopnia”, red. T. Król, Wydawnictwo Rubikon. Współautorzy: Magdalena Guziak-Nowak, Teresa Król, Józef Nowakowski, Jolanta Tęcza-Ćwierz.