Robienie zdjęć osobom i zamieszczanie w Internecie bez ich wiedzy

W dzisiejszych czasach, kiedy smartfony z aparatami są na wyciągnięcie ręki, robienie zdjęć i udostępnianie ich w Internecie stało się powszechne. Niestety, często zapominamy o konsekwencjach, jakie może nieść za sobą publikowanie zdjęć innych osób bez ich zgody. W tym poście omówimy aspekty prawne i etyczne związane z tym tematem.

Aspekt prawny

Zgodnie z polskim prawem, rozpowszechnianie wizerunku innej osoby wymaga jej zgody. Oznacza to, że nie możemy zrobić zdjęcia komuś i umieścić go w Internecie (np. na portalu społecznościowym, stronie internetowej czy blogu) bez jego wiedzy i zgody. Wyjątkiem są sytuacje, gdy osoba ta stanowi jedynie element tła, np. na zdjęciu z imprezy masowej.

Prawo do wizerunku jest chronione zarówno przez przepisy prawa autorskiego, jak i przepisy o ochronie dóbr osobistych. Zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby, ¹ której wizerunek jest rozpowszechniany. W braku takiego zezwolenia, rozpowszechnianie wizerunku jest bezprawne i może prowadzić do odpowiedzialności prawnej.

Zgodnie z art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego, wizerunek jest dobrem osobistym człowieka, a jego naruszenie może prowadzić do odpowiedzialności cywilnej. Osoba, której wizerunek został rozpowszechniony bez jej zgody, może żądać m.in. zaniechania takiego działania, usunięcia skutków naruszenia, a także zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W przypadku naruszenia prawa do wizerunku, osoba poszkodowana może dochodzić swoich praw zarówno na drodze cywilnej, jak i karnej. W zależności od okoliczności sprawy, sprawca może ponieść odpowiedzialność zarówno za naruszenie prawa autorskiego, jak i za naruszenie dóbr osobistych.

Warto również pamiętać, że w niektórych przypadkach rozpowszechnianie wizerunku może być uzasadnione, np. w przypadku osób publicznych, które są fotografowane podczas wykonywania swoich obowiązków. Jednak nawet w takich przypadkach należy zachować szczególną ostrożność i szanować prywatność tych osób.

Szkoła może rozpowszechniać wizerunek uczniów w ściśle określonych sytuacjach, zawsze z poszanowaniem ich praw i prywatności.

Przykłady, kiedy szkoła może rozpowszechniać wizerunek uczniów:

• Zdjęcia z uroczystości szkolnych (np. rozpoczęcie roku szkolnego, zakończenie roku szkolnego).
• Relacje z konkursów i olimpiad, w których uczniowie brali udział.
• Prezentacja osiągnięć uczniów na stronie internetowej szkoły lub w gazetce szkolnej.
• Zdjęcia z wycieczek szkolnych i innych imprez organizowanych przez szkołę.

Aspekt etyczny

Nawet jeśli z prawnego punktu widzenia publikacja zdjęcia jest dopuszczalna (np. osoba jest tylko elementem tła), warto zastanowić się nad aspektem etycznym. Czy na pewno chcielibyśmy, żeby nasze zdjęcie, zrobione w nieoczekiwanym momencie, krążyło po Internecie? Czy szanujemy prywatność innych osób?

Pamiętajmy, że każdy ma prawo do prywatności i decydowania o tym, jak i gdzie jest prezentowany jego wizerunek. Robienie zdjęć i publikowanie ich bez zgody jest naruszeniem tego prawa i może wyrządzić wiele szkody, zarówno emocjonalnej, jak i wizerunkowej.

Jak postępować?

• Zawsze pytaj o zgodę – zanim zrobisz komuś zdjęcie, a tym bardziej zanim je opublikujesz, zapytaj o jego zgodę. To wyraz szacunku i odpowiedzialności.
• Szanuj prywatność – unikaj robienia zdjęć w sytuacjach, które mogą być dla kogoś krępujące lub niekomfortowe.
• Myśl o konsekwencjach – zanim opublikujesz zdjęcie, zastanów się, czy nie naruszasz czyjejś prywatności lub dobrego imienia.
• Reaguj – jeśli zauważysz, że ktoś opublikował Twoje zdjęcie bez Twojej zgody, nie wahaj się zareagować i zażądać jego usunięcia.

Podsumowanie

Robienie zdjęć i udostępnianie ich w Internecie to część naszego życia. Pamiętajmy jednak, że za tą pozornie niewinną czynnością kryją się poważne konsekwencje prawne i etyczne. Szanujmy prywatność innych osób i dbajmy o to, żeby Internet był miejscem, w którym wszyscy czują się bezpiecznie i komfortowo.